Organizacje poszukują sposobów na zwiększanie swojej efektywności biznesowej. Wprowadzają standardy obsługi. Szkolą pracowników z technik sprzedaży. Wydają pieniądze na akcje promocyjne i reklamę. Na konkurencyjnym rynku, szczególnie w trudnych czasach kryzysu, coraz trudniej osiągnąć satysfakcjonujący wynik sprzedażowy. Czy coaching zespołowy może być tutaj użyteczny?
Coaching zespołowy jest ciekawą alternatywą dla szkoleń. Te często nie spełniają zakładanych oczekiwań. Podstawowym wyzwaniem jest bowiem trudność w procesie wdrożenia rozwijanych podczas szkoleń umiejętności. Moje doświadczenie w pracy z organizacjami biznesowymi pokazuje, że problemem nie jest brak wiedzy i umiejętności pracowników, tylko inne czynniki. Do najważniejszych można zaliczyć: nieefektywne procesy, brak określonych zasobów lub ich niewystarczająca ilość, zła komunikacja czy w końcu brak motywacji u pracowników.
Czemu zatem coaching ma być efektywniejszy?
Jest przynajmniej kilka powodów, dla których warto rozważyć tę metodę wsparcia:
- Pracujemy na rzeczywistych wyzwaniach, z którymi zmagają się zespoły pracownicze.
- Wypracowane pomysły rozwiązań są „własnością” członków zespołu, więc mają oni większą motywacje do ich wykorzystania w praktyce. W porównaniu ze szkoleniami nie występuje problem trudności we wdrożeniu. Zespół sam decyduje o tym, co chce zrobić, nikt tego nie narzuca.
- W trakcie pracy coachingowej zespół uczy się korzystać z efektywnych form pracy. W żargonie coachingowym mówi się o „instalowaniu w umysłach uczestników coachingu wewnętrznego coacha”. Członkowie zespołu uczą się tego, że pewne struktury wspierające wspólną pracę oraz określone rodzaje pytań są po prostu skuteczne.
- W coachingu zespołowym pracujemy z całym zespołem jednocześnie. Jest to więc tańsze rozwiązanie w porównaniu z coachingiem indywidualnym.
Coaching zespołowy jako metoda wspierania zespołów
Coaching zespołowy to sposób pracy z zespołem, w którym coach, najczęściej zewnętrzny, wspiera zespół w podnoszeniu jego efektywności – zadaniowej i relacyjnej. Tutaj te dwie perspektywy są znaczące. Brak efektywności zespołu wynika czasem z nieskutecznych procedur działania, braku koncentracji na efektach, ale też może wynikać z zaburzeń w kontaktach interpersonalnych między poszczególnymi członkami zespołu oraz między zespołem i jego liderem.
Coach pracuje z zespołem – Pomaga doprecyzować cele zespołu, określi jego zasoby i ograniczenia, pomaga zbudować wewnętrzną spójność, znaleźć rozwiązania problemów i zdefiniować plan działania. W aspekcie relacyjnym coach pomaga dodatkowo katalizować negatywne emocje, modeluje komunikację i pomaga uczestnikom zespołu zrozumieć, co się w zespole dzieje.
Coaching zespołu a szkolenia i doradztwo
To, co jest charakterystyczne dla coachingu i odróżnia go od szkoleń i doradztwa, to:
- Cele do pracy definiuje zespół. Nawet jeśli zewnętrzny coach jest wynajęty przez organizację do zrealizowania konkretnego celu, np. polepszenia komunikacji w zespole, czy zwiększenia efektywności sprzedażowej, to i tak cel na wspólną coachingowa pracę określa zespół. Musi on oczywiście wspierać cele organizacji, które tutaj stają się pewną ramą do pracy coachingowej.
- Odpowiedzialność za wybory, i decyzje są po stronie zespołu. Coach proponuje struktury, korzysta z różnych swoich umiejętności, aby poszerzyć perspektywę patrzenia na wyzwania, z którymi mierzy się zespół. Jednak to nie coach mówi, co jest dobrym rozwiązaniem, co nie, to nie on podejmuje decyzje. Robi to zespół i to stanowi właśnie siłę tej metody. Budujemy odpowiedzialność i zaangażowanie po stronie zespołu.
Coach pracuje z zespołem jako całością – w odróżnieniu do coachingu grupowego, gdzie coach pracuje nad celami poszczególnych osób w grupie. W coachingu zespołowym cele jego członków są ważne tylko jeśli wprost wzmacniają lub osłabiają zespół w realizacji jego celu. Klientem w coachingu zespołowym jest zespół, a nie jego poszczególni członkowie.
Coaching zespołowy jest metodą pracy z pogranicza szkoleń i coachingu.
Co coaching zespołu czerpie z coachingu indywidualnego?
Z coachingu indywidualnego coach zespołowy bierze przede wszystkim:
- Postawę coachingową – Coach zespołowy przyjmuje postawę charakterystyczna dla coachingu indywidualnego. Wyraża się ona w takich stwierdzeniach, jak: „Zespół jest kompletny i ma wszystkie zasoby, które są potrzebne mu do osiągnięcia wszystkiego, czego pragnie”. „Jako coach towarzyszę w zmianie zespołowi”, „Nasza relacja jest partnerska i symetryczna”. „Nie oceniam, akceptuję wybory i decyzje zespołu”.
- Struktury coachingowe – Coach najczęściej stosuje jakąś strukturę lub model jako oś procesu coachingowego i samej sesji, np. model GROW. Wykorzystuje też techniki sprawdzające się w coachingu indywidualnym, np. koło wartości, arkusze celów, mapy zasobów, itp.
- Umiejętności coachingowe – Coach zespołowy korzysta dokładnie z tych samych umiejętności, co coach indywidualny, tj. zadaje pytania, słucha i odzwierciedla.
Co coaching zespołu czerpie ze szkoleń?
Ze szkoleń coach zespołowy bierze:
- Pracę na procesie grupowym – Musimy pamiętać, że tam gdzie jest zespół, tam uruchamiają się charakterystyczne dla małych grup procesy psychologiczne. Coach zespołowy musi rozumieć te procesy i nimi zarządzać.
- Struktury szkoleniowe – Coach wykorzystuje te same techniki facylitacyjne, które wykorzystuje się w trakcie szkoleń i doradczych sesji warsztatowych. Przykłady technik: macierz SWOT, analiza pola siły, kapelusze de Bono, itp.
- Umiejętności trenerskie – Coach zespołowy pracuje z grupą. Potrzebuje więc mieć rozwinięte te umiejętności, które wykorzystuje zwykle trener. Chodzi przede wszystkim o moderowanie i facylitowanie. Moderowanie to zarządzanie dyskusją w grupie. Facylitowanie to zarządzanie procesem grupowym – na poziomie zadań i relacji.
Kiedy coaching zespołowy może być przydatny?
Jest przynajmniej kilka sytuacji, kiedy coaching zespołowy może być metodą wartą rozważenia:
- Mamy kryzys w zespole – Relacje między członkami zespołu tak się skomplikowały, że zauważalnie wpływa to na poziom realizacji zadań w zespole.
- Tworzy się nowy zespół – Organizacja podejmuje decyzję, aby wesprzeć go w wypracowaniu efektywnych standardów pracy. Dzięki temu członkowie zespołu mogą szybko skoncentrować się na realizacji celów, bez zbędnego poświęcania czasu na gry relacyjne i walkę o status w zespole.
- Potrzeba nowego otwarcia – Zespół współpracuje ze sobą już jakiś czas, ale pojawia się wypalenie, monotonia i zniechęcenie. Coaching zespołowy może być tutaj wykorzystany to tego, aby pomóc członkom zespołu odkryć nową, motywującą wizję.
- Pozycja zespołu w organizacji jest słaba – Coaching zespołowy może pomóc zidentyfikować kluczowych interesariuszy w systemie organizacyjnym i wypracować strategie, które pozwolą na wzmocnienie autorytetu zespołu.
- Tworzenie turkusowej organizacji – W turkusowych organizacjach pracownicy biorą odpowiedzialność za podejmowane decyzje. Jest to możliwe wtedy, gdy są jasno określone role zespołowe, pracownicy angażują się w realizowane projekty, dokładnie wiadomo, w jaki sposób podejmowane są decyzje, każdy z członków zespołu bierze odpowiedzialność za efekty wspólnej pracy. Coaching zespołowy bardzo pomaga w ustawieniu wewnątrzzespołowych procesów.
Coaching zespołowy jest użyteczną metodą pracy z zespołami. Pomaga tam, gdzie szkolenia, szczególnie te związane z budowaniem zespołów, nie dają oczekiwanych rezultatów.
Polecane artykuły: