IFS – Internal Family Systems to model terapii opracowany przez Richarda Schwartza, który zakłada, że nasza psychika składa się z wielu różnych „części” – systemu wewnętrznej rodziny. Każda z części ma swoje intencje, emocje, wspomnienia oraz ma do odegrania określoną rolę i funkcję do spełnienia. Terapia IFS opiera się na zrozumieniu tych części, nawiązaniu z nimi świadomej relacji oraz przywróceniu równowagi wewnętrznej.
W systemie wyróżniamy trzy grupy części:
Wygnańcy: to najbardziej wrażliwe i poranione części naszego wnętrza. Zwykle noszą w sobie bolesne emocje, takie jak wstyd, smutek czy lęk. Często zostają zepchnięte na margines naszej świadomości, ponieważ ich cierpienie jest zbyt trudne do zniesienia. Jednak wciąż wpływają na nasze reakcje, szczególnie w sytuacjach, które przypominają wcześniejsze zranienia.
Menedżerowie: to części, które dbają o nas każdego dnia. Próbują kontrolować sytuacje, chronić nas przed zranieniem, utrzymywać porządek. Ich głównym celem jest utrzymanie kontroli nad światem wewnętrznym i zewnętrznym, zanim cokolwiek trudnego się wydarzy. To one często trzymają nas w ryzach, narzucają samodyscyplinę, planują, analizują i krytykują.
Strażacy: to części, które reagują impulsywnie i porywczo, próbując natychmiast uśmierzyć ból. W przeciwieństwie do Menedżerów, którzy zapobiegają, Strażacy gaszą pożary – działają szybko i często impulsywnie, by stłumić ból lub odwrócić uwagę od cierpienia. Ich działania mogą się często wydawać destrukcyjne, irracjonalne i szkodliwe, ale ich rolą jest nade wszystko ochrona przed przytłaczającymi emocjami.
W centrum systemu znajduje się „JA” (Self-energy) – spokojna, pełna współczucia i mądrości część, która może stać się wewnętrznym liderem. To nasza najgłębsza, autentyczna tożsamość. Energia JA odnosi się do naszej wewnętrznej mądrości, siły, spokoju i zdolności do współczucia. Jest to nasze autentyczne, głęboko zakorzenione ja, które potrafi być obecne, zarówno dla nas samych, jak i dla innych. Energia JA stanowi klucz do prawdziwej i głębokiej transformacji.
Głównym celem terapii IFS nie jest eliminacja żadnej z części, ale stworzenie bezpiecznej przestrzeni, w której części w końcu mogą zostać wysłuchane, zrozumiane i zaakceptowane. Chodzi o to, by uczynić „JA” aktywnym przewodnikiem w naszym wewnętrznym systemie – tak, aby każda część mogła współdziałać w harmonii z pozostałymi.
Kiedy części zyskują zaufanie do JA, zaczynają wycofywać się z dawnych ról ochronnych, które pełniły przez lata. Dzięki temu:
- zmniejsza się wewnętrzne napięcie i konflikt;
- odzyskujemy dostęp do swoich naturalnych zasobów: odwagi, empatii, intuicji;
- stajemy się bardziej obecni i świadomi w relacjach z innymi;
- objawy emocjonalne i psychosomatyczne stopniowo łagodnieją, bo przestają pełnić funkcję sygnałów alarmowych.
Ostatecznie IFS umożliwia głębokie uzdrowienie – nie tylko złagodzenie objawów, ale również dotarcie do ich źródła. Kiedy nasza wewnętrzna rodzina zaczyna działać w zgodzie, pojawia się przestrzeń na autentyczne życie w spójności i zaufaniu do siebie.
Źródła:
- Richard C. Schwartz, System wewnętrznej rodziny
- F. G. Anderson, M. Sweezy, R. C. Schwartz, Przewodnik po terapii IFS
- Jay Earley, Autoterapia. Droga do uzdrowienia wewnętrznego dziecka i osiągnięcia psychicznej pełni w oparciu o System Wewnętrznej Rodziny (IFS), nowatorską metodę psychoterapii