Coaching jest metodą wspierania w rozwoju. Możemy na nią patrzeć jak na samodzielną metodę wsparcia, podobnie jak: doradztwo, szkolenie, mentoring, czy terapia. Możemy też traktować coaching jako zbiór umiejętności wykorzystywanych przez specjalistów różnych profesji – menedżer może pracować coachingowo ze swoim zespołem albo nauczyciel może wykorzystywać coaching w pracy z uczniem. Nawet rodzic może pracować pytaniami ze swoimi dziećmi.
W tym artykule przyglądamy się, co jest istotą tej metody wsparcia.
Definicje
Rozpocznijmy od przyjrzenia się kilku definicjom coachingu i poszukajmy tego, co je łączy.
Coaching: towarzyszenie klientowi w kreatywnym procesie, który skłania do myślenia i inspiruje do maksymalizacji zawodowego i osobistego potencjału.
Kodeks etyczny ICF, www.icf.org.pl
Coaching to metoda wspierania rozwoju realizowana w formie cyklu spotkań pomiędzy coachem a klientem, podczas których coach, poprzez aktywne słuchanie, zadawanie pytań oraz stosowanie innych specyficznych narzędzi i zadań rozwojowych, towarzyszy klientowi w wyznaczaniu ważnych dla niego celów, odnajdywaniu wewnętrznych zasobów potrzebnych do ich realizacji oraz ustalaniu i wdrażaniu planów działań. Coach wspiera klienta w odkrywaniu i efektywnym wykorzystaniu osobistego potencjału celem podnoszenia jakości jego życia. Coaching może mieć formę pracy indywidualnej, z grupą lub zespołem.
IZBA COACHINGU, www.izbacoachingu.com
Najprostsza definicja coachingu określa tę dyscyplinę jako świadomy, dobrowolny trening prowadzący do zmiany na lepsze.
Maciej Bennewicz, Coaching. Złote zasady.
Coaching (…) Pomoc danej osobie we wzmacnianiu i udoskonalaniu działania poprzez refleksję nad tym, jak stosuje konkretną umiejetność i/lub wiedzę.
Sara Thorpe, Jackie Clifford, Podręcznik coachingu.
Składowe definiujące coaching
Gdybyśmy poszukali w zacytowanych definicjach i w literaturze w ogóle elementów istotnych, definiujących coaching…
Moglibyśmy zidentyfikować pewne kluczowe elementy:
- Klient i coach – W coachingu Klientem może być indywidualna osoba, grupa osób lub zespół.
- Metoda wspierania w rozwoju – Rozwój może dotyczyć różnych obszarów życia zawodowego i osobistego. O tym, czym zajmujemy się w procesie coachingowym decyduje Klient.
- Cele klienta – W coachingu cele na proces wyznacza klient i to on w każdym momencie trwania procesu może te cele zmienić lub przeformułować.
- Relacja oparta na zaufaniu i partnerstwie – Ważnym elementem coachingu jest symetryczna relacja pomiędzy Klientem i jego coachem. Zaufanie pomaga dotykać w procesie rzeczy, które są trudne i stanowią wyzwanie na drodze do osiągniecia zaplanowanych celów coachingowych.
- Proces – Coaching jest rozciągnięty w czasie, składa się zwykle z kilku lub kilkunastu spotkań klienta z coachem. Ta procesowość stanowi siłę coachingu, ponieważ klient i coach mają możliwość na bieżąco dostosowywać plan działań do potrzeb i okoliczności. Jeśli coś działa i przynosi efekty, coach zachęca klienta, aby ten robił tego więcej. Jeśli nie działa, wspólnie szukają innych, bardziej efektywnych strategii postępowania. Czasem mamy do czynienia z coachingiem, który procesem nie jest – chodzi o tak zwany coaching interwencyjny. Coach spotyka się incydentalnie z klientem, aby wesprzeć go w poradzeniu sobie z jakimś trudnym wyzwaniem, które pojawiło się tu i teraz.
- Specyficzne umiejętności i techniki stosowane przez coacha – Coach, aby efektywnie wesprzeć klienta korzysta z pętli coachingowej: zadaje pytania Klientowi, słucha i odzwierciedla. Coach z założenia nie radzi. Coach w trakcie sesji korzysta z różnego rodzaju ćwiczeń indywidualnych, technik i zadań, które mają pomóc klientowi poszerzyć jego samoświadomość lub przybliżyć go do osiągnięcia celów coachingu.
Warunki efektywności coachingu
Musimy pamiętać, że coaching jest efektywną metodą wsparcia, ale nie zawsze działa! Nie jest on metodą na wszystko, o czym często się zapomina.
Aby coaching był użyteczny i przede wszystkim możliwy musi być spełnionych kilka istotnych warunków.
Warunek 1. Klient jest gotowy do pracy w relacji z coachem
Ta gotowość dotyczy zarówno pracy metodą coachingu, jak i pracy z konkretnym coachem. Coaching nie będzie efektywny, jeśli klient nie będzie gotowy wziąć odpowiedzialności za własny proces rozwoju i nie będzie gotowy na intensywną pracę w trakcie sesji i pomiędzy kolejnymi sesjami.
Warunek 2. Relacja między Klientem i coachem jest symetryczna oraz oparta na zaufaniu
Klient decyduje o wszystkim: celach, zadaniach, sposobie pracy. Coach niczego nie narzuca, ewentualnie proponuje, ale ostateczna decyzja zawsze leży po stronie klienta. Z tego względu niektórzy twierdzą, że coaching między przełożonym a podwładnym nie jest prawdziwym coachingiem, ponieważ menedżer z racji pełnionej roli, zawsze będzie miał w tej relacji mocniejsza pozycję. Klient z kolei będzie analizował, o czym może powiedzieć coachowi – menedżerowi, a o czym lepiej nie mówić. W coachingu to klient wie najlepiej. Coach jest zasobem, narzędziem, z którego korzysta klient.
Warunek 3. O celach na program coachingu oraz celach na poszczególne sesje decyduje klient
Im lepiej są zdefiniowane cele na proces wspólnej pracy, tym proces ten jest efektywniejszy. Klient określa cele na poszczególne spotkania. Zadaniem coacha jest wsparcie w zdefiniowaniu celów ważnych dla klienta, np. pomoc w zdefiniowaniu wskaźników sukcesu, i następnie monitorowanie, czy podejmowane działania zbliżają klienta do osiągnięcia jego celów, czy też raczej go od nich oddalają.
Jeśli coach zaczyna naprowadzać klienta na „właściwe cele”, to przestaje to być coaching. Z takim przypadkiem mamy często do czynienia w coachingu menedżerskim, kiedy to coach – menedżer wyznacza pracownikowi cele coachingowe, nad którymi powinien on pracować, np. poprawa efektywności sprzedażowej.
Co się nadaje do pracy coachingowej?
Generalnie za pomocą coachingu można pracować nad osiąganiem bardzo różnorodnych celów. Jest wielu coachów, którzy specjalizują się w pracy z różnymi tematami i grupami Klientów.
Kilka różnych przykładów:
- Zmiana pracy.
- Przygotowanie do nowej roli, np. awans.
- Zwiększenie efektywności zespołu.
- Poprawa relacji z kolegami z pracy.
- Poprawa efektywności w zarządzaniu czasem.
- Większa równowaga w życiu zawodowym i osobistym.
- Wzmocnienie marki osobistej.
- Poprawa relacji z partnerem.
- Zwiększenie pewności siebie.
- Zwiększenie asertywności.
- Wsparcie w zbudowaniu własnej firmy.
- Pomoc w znalezieniu klientów na coaching.
- Odnalezienie sensu życia – powołania, osobistej misji.
- Poradzenie sobie ze zdradą partnera / partnerki.
- Odejście kogoś ważnego.
- Pomoc w wyjściu z długów.
- Wsparcie w napisaniu książki.
- Pomoc w schudnięciu.
Wszędzie tam, gdzie wsparcie kogoś życzliwego może być użyteczne, tam jest miejsce na pracę z profesjonalnym coachem.
Chcesz o coś dopytać? Napisz do mnie lub zadaj pytanie w komentarzu.
Interesuje Cię temat wspieranie innych w zmianie? Dołącz do mojej zamkniętej grupy subskrypcyjnej: Gildia: Wspieranie w zmianie!
Znajdziesz tam mnóstwo interesujących materiałów: nagrania sesji z klientami, nagrania webinarów merytorycznych o coachingu i budowaniu biznesu online, spotkania “na żywo”, przykłady narzędzi i metod pracy z klientami. Grupa jest świetnym miejscem do super wizowania własnych przypadków.