Pracując z organizacjami, okazało się, że są takie sytuacje, w których coaching zespołowy nie wystarcza. Trudność bowiem nie dotyczy relacji w konkretnym zespole, dotyczy relacji pomiędzy różnymi zespołami. I co wtedy?
Coaching zespołowy plus
Coaching międzyzespołowy jest odmianą coachingu zespołowego, w którym coach pracuje nad wzajemnymi relacjami pomiędzy różnymi zespołami w ramach tej samej organizacji.
Obszarem pracy coachingowej są najczęściej takie przykładowe tematy jak:
- uzgodnienie wizji zespołów,
- określenie wzajemnych zasad współpracy,
- poprawa relacji pomiędzy członkami zespołów,
- zwiększenie gotowości zespołów do wzajemnego wspierania się nawzajem.
Praca z zespołami odbywa się na dwóch poziomach:
- POZIOM ZADANIOWY – Na tym poziomie koncentrujemy się na formalnych regułach współpracy związanych z realizacją celów biznesowych, dla których zespoły funkcjonują w organizacji, np. cele i zadania poszczególnych zespołów, zasady komunikacji pomiędzy zespołami, reguły wykorzystania dostępnych zasobów, itp.
- POZIOM RELACYJNY – Na tym poziomie dotykamy świata nieformalnych relacji pomiędzy zespołami, np. wartości zespołów i ich obopólne respektowanie, wzajemne potrzeby i oczekiwania, status poszczególnych zespołów w organizacji, atmosfera współpracy, otwarta komunikacja, zaufanie pomiędzy zespołami, itp.
Coaching międzyzespołowy to w zasadzie cztery równoległe procesy:
- oddzielne sesje z poszczególnymi zespołami (coaching zespołowy),
- indywidualne sesje dla liderów poszczególnych zespołów,
- wspólne sesje ze wszystkimi zespołami,
- wspólne sesje ze wszystkimi liderami zespołów (coaching zespołowy).
Proces coachingu międzyzespołowego
Coaching jest najbardziej efektywny, gdy jest procesem rozciągniętym w czasie. Długość procesu jest uzależniona od rodzaju wyzwania i potrzeb organizacji oraz poszczególnych zespołów.
Coaching zespołowy poszczególnych zespołów obejmuje najczęściej od 3 do 5 spotkań z poszczególnymi zespołami. Sesje zespołowe trwają od 3 do 6 godzin. Celem tych sesji jest praca nad relacjami z innymi zespołami. Może też dotykać relacji wewnątrz samego zespołu, szczególnie wtedy, gdy istotnie wpływają one na to, co dzieje się w relacjach między zespołami.
Proces coachingu składa się z następujących etapów:
- Sesja wprowadzająca – Wyjaśnienie na czym polega coaching, jakie są warunki efektywności coachingu, jaka jest rola coacha, przełożonego zespołu, członków zespołu. Omówienie zasad partnerstwa i zdefiniowanie celów na proces coachingu.
- Sesja diagnostyczna – Określenie aktualnej sytuacji – Co działa? Co nie działa? Jakie są dostępne zasoby? Jakie są największe trudności?
- Sesje właściwe – Definiowanie działań i monitoring ich realizacji.
- Sesja zamykająca – Podsumowanie efektów coachingu. Określenie sposobów działania po zakończeniu procesu coachingowego.
Indywidualne sesje dla liderów poszczególnych zespołów to sesje, których celem jest przygotowanie lidera do sesji z całym zespołem. W trakcie tych sesji koncentrujemy się na tym, jaki jest wpływ lidera na zespół, którym zarządza, w kontekście współpracy pomiędzy skonfliktowanymi zespołami. Drugi cel indywidualnych sesji, to przygotowanie lidera do spotkań i pracy coachingowej z pozostałymi liderami.
Liczba sesji indywidualnych jest zależna od planowanej ilości wszystkich sesji w procesie. Ważne jest, aby proces coachingu nie osłabiał, lecz wzmacniał pozycje poszczególnych liderów, w ich własnych zespołach i zespołach kierowanych przez innych liderów.
Spotkania wspólne dla skonfliktowanych zespołów to najczęściej 1 lub 2 sesje, podczas których spotkają się członkowie wszystkich zespołów razem. Celem tych sesji jest budowanie wzajemnego zaufania oraz stworzenie okazji do tego, aby członkowie poszczególnych zespołów mogli skonfrontować swoje wyobrażenia na temat wzajemnych potrzeb i oczekiwań. Sesje międzyzespołowe trwają od 6 do 8 godzin. Tutaj potrzeba więcej czasu ze względu na większą ilość uczestników (czasem nawet ponad 20 osób).
Coaching zespołowy liderów zarządzających zespołami to proces od 3 do 5 spotkań. Celem wspólnej pracy z liderami zarządzającymi poszczególnymi zespołami jest zaplanowanie efektywnych sposobów współpracy pomiędzy nimi i pomiędzy ich zespołami. Sesje trwają od 2 do 3 godzin.
Kompetencje coacha międzyzespołowego
Coaching międzyzespołowy wymaga od coacha połączenia 2 grup kompetencji:
- klasycznych kompetencji coachingowych – tj. zadawania pytań, słuchania i odzwierciedlania;
- kompetencji trenerskich – tj. facylitowania i moderowania grupy.
Coach powinien rozumieć dynamikę procesów grupowych oraz pracować w podejściu systemowym. Użyteczna jest tutaj znajomość różnych modeli pracy z zespołami, np. modelu dysfunkcji zespołowych (Patrick Lencioni) czy model systemowego coachingu zespołowego (Peter Hawkins).
Wyzwaniem dla coacha zespołowego jest tutaj umiejętność doboru efektywnych struktur coachingowych, które dobrze sprawdzają się w pracy z dużymi grupami.
W coachingu międzyzespołowym prowadzimy sesje w parach coachingowo-trenerskich. Idealnym rozwiązaniem jest sytuacja, gdy jedna z osób koncentruje się na pracy coachingowej, a druga na zarządzaniu procesem grupowym.
Przygotowanie do coachingu międzyzespołowego
Aby proces wsparcia zespołów w organizacji można było określić coachingiem, zespoły muszą przejawiać gotowość do wspólnej pracy w obszarach przez sponsora zdefiniowanych jako nieefektywne.
Dlatego przez rozpoczęciem procesu coachingowego otwarcie informuje się wszystkie zainteresowane strony o planowanym procesie i konsultuje się z nimi potencjalne obszary do wspólnej pracy.
Pytania, na które warto uzyskać odpowiedź przed rozpoczęciem programu:
- Skąd wynika potrzeba coachingu?
- Dlaczego wystąpiła ona właśnie teraz?
- Jakie są cele coachingu?
- Jakiej zmiany oczekuje zleceniodawca?
- Po czym poznamy, że coaching był efektywny?
- Jaka jest gotowość zespołów – przełożonych i samych członków – do wspólnej pracy?
- Na jakie wsparcie ze strony zleceniodawcy i organizacji możemy liczyć?
Proces badania potrzeb i oczekiwań powinien obejmować:
- zleceniodawcę / sponsora,
- menedżerów zarządzających poszczególnymi zespołami, które mają wziąć udział w coachingu,
- członków wszystkich zespołów biorących udział w coachingu.
Polecana literatura:
- Rafał Szewczak, Joanna Grela, Michał Bloch, Coaching zespołów, Gliwice 2020 (w przygotowaniu)
- Peter Hawkins, Leadership Team Coaching in Practice, London 2014
- Patrick Lencioni, Przezwyciężanie pięciu dysfunkcji zespołowych, Warszawa 2012
Zostań coachem zespołowym!
Jeśli chciałbyś pracować z zespołami jako coach, zajrzyj na stronę Pracowni Coachingu NOVO – Szkoła Coachingu Zespołowego i Grupowego
Prowadzimy 60-godziny kurs przygotowujący do pracy w roli coacha zespołowego i grupowego. Program jest aprobowany przez International Coach Federation. A godziny możesz wykorzystać do odnowienia akredytacji coachingowych (ACC, PCC, MCC).
Kurs obejmuje 4 dwudniowe spotkania w weekendy:
- 2 sesje dotyczą coachingu grupowego,
- 2 sesje dotyczą coachingu zespołowego.
Program prowadzimy razem – ja i Michał Bloch (MCC).
Więcej informacji znajdziesz na naszej stronie – Szkoła Coachingu Zespołowego i Grupowego